NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK SUÇLARINDA

KART SAHİPLERİNİN DOLAYLI MAĞDURİYETİ

 

Avukat Arabulucu Muhammet Çağlar Çetin, nitelikli dolandırıcılık suçlarında kart sahiplerinin yaşadığı dolaylı mağduriyet hakkında bilgiler verdi.

 

Çetin Hukuk Bürosu sahibi Avukat Arabulucu Muhammet Çağlar Çetin,”Ceza Kanunumuzda, basit şekli ; “Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olacak şekilde, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak..” olarak tanımlanmış olan Dolandırıcılık Eylemi kanun uygulayıcılara sanıklar hakkında 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırmaları doğrultusunda bir takdir yetkisi vermiştir. Dolandırıcılık Suçunun nitelikli hali ise TCK nın 158. Maddesinde tanımlanmıştır. Kanunun amir hükmüne göre : Nitelikli Dolandırıcılıksuçu; Failin, mağdura yönelik  hileli hareketleri icra ederken mağduru gerçekte mağdur açısından ekonomik zarar doğuracak bir duruma dair olağan, zararsız ve kurmaca  bir durumun varlığı konusunda kandırmak ya da mağduru sözde olağan görünen durumu kabule iradesini fesada düşürerek ikna etmek için dolandırıcılık eyleminin yalın biçiminde bulunmayan bazı özel ve üst düzey , teknik ve araçlar kullanmasıyla oluşur. TCK 158 .maddenin 1. Fıkrasının ; a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l bentlerinde Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun oluşması için kullanılmış olması gereken özel , üst düzey hareketlerin ve fail profili açısından aday daraltıcı durum ve sıfatların neler olduğu açık ve kesin olarak belirtilmiştir. Şöyle ki;

a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,l) (Ek: 24/11/2016-6763/14 md.) Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle,

İşlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Ancak, (e), (f), (j), (k) ve (l) bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.”dedi.

 

Avukat Arabulucu Muhammet Çağlar Çetin ,”Devlet otoritesi tarafından vatandaşlara sağlanan her türlü kamu hizmetinden , kişiler ve şirketler arasındaki her türlü özel hukuk ve ticaret hukuku kaynaklı ilişkiye kadar her alanda ve her durumda günümüz dünya yaşayışına büyük bir hızla uyum sağlamış hatta onu yönetmekte olan teknolojik gelişim özellikle akıllı cep telefonu ekolü ile birlikte alış-veriş, ticaret, kültürel etkileşim, sosyal medya – haber alma ve idari hizmetler gibi gündelik yaşantıyı bilişim unsurları kullanıcıları açısından oldukça kolaylaştırırken ; Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumları üzerinden ve onları araç olarak kullanarak haksız kazanç sağlamanın ve ekonomik olarak korkunç büyük hacimlere ulaşan Bilişim bazlı dolandırıcılık eylemlerinin de maalesef önünü açmıştır.

 

Ceza Yargılaması açısından Tck 158. Maddesinde tanımlanan Nitelikli dolandırıcılık suçunun , nicelik açısından en yaygın görülen şekli mezkur maddenin “f” bendinde tanımlanan “Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle“ işlenen Nitelikli dolandırıcılık çeşididir.

 

Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçu uygulamada ;

Suç işleme iradesi ile hareket eden fail ya da ( Çoğu zaman ) faillerin , herhangi bir internet sitesi ya da sosyal ağ üzerinde konumlanmış hesaplar üzerinden sözde ticari ya da gayrı ahlaki hizmet sağlama vaadi ile internet sitesi ya da sosyal medya hesabı aracılığıyla kendileri ile iletişime geçen ( Yüz yüze görüşmedikleri ) gerçek kimliklerini bilmeyen mağdurlardan ; Sözde satışa konulmuş olan araç ya da taşınmazın satışı için anlaşma – kaparosu , ya da sözde bungalov (tinyhouse) satış bedeli veyahut gayrı ahlaki bir hizmet sağlamak vaadiyle paralar alınarak , haksız kazanç sağlanması şeklinde gerçekleşir.

 

Açıkladığımız nitelikli dolandırıcılık eylemini gerçekleştiren ve suça konu eylemin asıl faili olan kişiler ( Aslında hiç yüz yüze gelmedikleri) bilişim sistemleri ve sanal örütbağ üzerinden iletişime geçtikleri ve hileli davranışları ile paralarını aldıkları mağdurlardan kendilerine yollanmasını tasarladıkları para aktarımları için Cumhuriyet Savcılıkları ve Kolluk tarafından yürütülen soruşturmalar kapsamında yapılan araştırmalardan ve banka hesap incelemelerinden kurtulabilmek ; Daha doğrusu yetkililerce yürütülen soruşturma ve denetimler neticesinde kendilerine ulaşılmasını güya önleyebilmek için kendi aralarında  “Kart Kiracısı” olarak hitap ettiklerikişileri kullanırlar.

TCK açısından yardım etmek suretiyle fail statüsüne giren bu kart kullanıcı şahıslar  aslında Nitelikli Dolandırıcılık suçunu işleyenlerin, haksız yere paralarını aldıkları mağdurlarınkine benzer bir kandırılmışlık ve eylemler neticesinde yaşanılacak hukuki süreç sonucunda mağduriyet içerisindedirler.

 

Nitelikli dolandırıcılık eylemi failleri tarafından kendileri ile iletişime geçilen; Sözde ailevi sorunlar, ödenemeyen çekler sebebiyle bankalar nezdinde kırmızı kalem uygulamasına muhatap olma ya da çeşitli icra takipleri nedeniyle kendi hesaplarını kullanamama “masumane” gerekçeleri ile haftalık 1.000 TL – 1.500 TL gibi kart kira ücretleri karşılığında Banka kartına bağlı olan Banka hesaplarını kullanma teklifi alan Kart Kiracıları çoğu zaman saf niyetle ve büyük bir tedbirsizlikle bu teklifi kabul ederler.

Ve neticeten nitelikli dolandırıcılık eylemini tasarlayan ve bu suçu işleyen kişilere aslında suç işleme kastları yani suç eylemi açısından manevi unsurları bulunmamasına rağmen nitelikli dolandırıcılık suçunun doğrudan failleri olurlar.

 

Güncel tarihli nitelikli dolandırıcılık dosyalarında , dolandırıcılık eyleminde mağduru kandırmak için kullanılan ve satılı vaad edilen varlığın ekonomik hacmine göre dolandırılan tek bir mağdurdan dahi 150.000 – 200.000 TL nin haksız biçimde alındığı görülmekte iken ; Kurulmuş olan tüm bu kanuna  aykırı hile düzeneğinden ve kazanılan fahiş miktarlı haksız kazançtan haberi bile olmayan masum ve saf niyetli kart kiracısı ise 1000 -1500 TL gibi komik denilebilecek kadar düşük miktarda bir hesap - kart kullanım kirası kazanırken TCK 158 kapsamında üst sınırı 10 Yıl Hapis Cezası olarak tanımlanan nitelikli dolandırıcılık suçu ile sanık olarak  Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanmakta ve banka hesap kayıtları incelemesi sonucu maalesef çoğu zaman hapis cezası ile cezalandırılmaktadır.

 

Ceza Kanun Sistematiğimizin en temel ilkesi olan “Kanunu bilmemek mazeret sayılmaz.” İlkesini kanunlara saygılı ama iyi niyetli – tedbirsiz kart kiracısı adaylarına hatırlatıyor ve istenmeyen mağduriyetler yaşanmaması için onları uyarıyoruz”ifadelerini kullandı.